Ik kon vroeger enorm kwaad worden als iets niet liep zoals gepland. Niet zozeer als kind, maar als volwassene. Wanneer het mij teveel werd, wanneer iets niet lukte zoals ik het wou of wanneer iets verkeerd tegen me werd gezegd, kon ik beginnen razen als een kind. Iets heel kleins kon me laten ontploffen.
Dan belde ik een vriendin en begon mijn verhaal: ‘wil je nu weten wat er mij overkomen is?’ Ik ging zo op in wat me overkomen was, dat ik vergat dat ik zelf impact heb.
Wat er gebeurde, leek dan zo hard iets te zijn waar ik geen controle over heb. Het overkwam mij en overspoelde me. Ik zocht bevestiging in mijn omgeving, waardoor ik in mijn slachtofferverhaal bleef hangen. Elke keer ik het verhaal vertelde, gaf ik ook tegelijk mijn kracht weg. Want elke keer bevestigde ik mijn rol als slachtoffer. Dan kon ik er niets aan doen – sterker nog: ik hoefde er niets aan te doen.
Maar het was slechts een verhaal. Het is niet wat ik wil. Want in dat verhaal zit weinig kracht, weinig moed, weinig eigen verantwoordelijkheid. En ik wil zo niet reageren. Ik durf wedden jij ook niet.
Eleanor Roosevelt zei:
“Al het water in de wereld kan je niet verdrinken, tenzij het in je binnenkomt”
Ik vind dit een zalige quote! Ze toont welke kracht wij hebben wanneer we iets niet laten binnenkomen.
Niemand kan je iets doen voelen, tenzij jij het laat binnenkomen. Vaak zeggen we: ‘jij geeft mij het gevoel dat ik ….’ Of ‘jij maakt me kwaad’. Dit klopt niet: je voelt iets, maar iemand anders kan je dit gevoel niet geven. Het gedrag van de ander duwt bij jou op je ‘knoppen’. Die knoppen activeren een bepaald gevoel, als automatische reactie. Waarschijnlijk is er ooit iets gebeurd waardoor je je zo bent gaan voelen. Je emotionele reactie werd toen vastgelegd. Wanneer er daarna iets gelijkaardigs gebeurt, komt die oude emotionele reactie spontaan naar boven. Er is een link gelegd tussen de gebeurtenis (een FEIT) en jouw emotionele reactie. Hoe vaker je die reactie hebt op gelijkaardige situaties, hoe meer die reactie een gewoonte wordt en hoe sterker ze wordt: als een opeenstapeling van alle vorige gebeurtenissen. Dan heb je soms maar één kleine duw op een knopje nodig en je ontploft! Of je bent compleet neergeslagen en overspoeld.
Het lijkt alsof anderen of de omstandigheden je zo doen voelen. De waarheid is dat tussen hetgeen er gebeurt en jouw reactie, er een PAUZEMOMENT is. Er is een ruimte tussen het feit en jouw reactie. En in die ruimte kan jij bepalen wat je ermee doet, hoe je ermee omgaat, hoe jij je wilt voelen.
Daarin ligt “the hero’s journey”. Daarin ligt de reis die jij kiest om aan te gaan, om niet meer puur reactief te zijn op wat er gebeurt, maar juist te kiezen hoe jij ermee om wilt gaan.
Er is een FEIT, er is een GEVOEL en er is een WAARHEID.
Het FEIT kan je opsommen en vaststellen: het regent; de ander zei dit, ik zei dat; het is 21° vandaag; … Een feit ligt buiten jou.
Jouw GEVOEL is wat er in jou omgaat, ligt intern in jou: “ik voel mij …”. Wanneer een extern feit gebeurt, dan voel jij je zo. Dit is reactief leven.
De WAARHEID is: jij bent groter dan eender welke omstandigheid rondom jou. Er zit een kracht in jou, in ieder van ons, die je kunt vinden en aanboren en waarbij jij gaat kunnen bepalen wat je nog laat binnenkomen en wat niet. Welk water neem je nog in je en welk niet? Jij kunt gaan bepalen hoe jij je voelt, los van de externe feiten.
In die kleine seconde tussen wat er gebeurt en hoe jij ermee wilt omgaan, heb je een keuze. Daarin ligt jouw kracht. Bepaal voor jezelf eens, hier en nu, wie jij wilt zijn en hoe de persoon die jij wilt zijn, zou omgaan met de situatie. Wat wil je voelen? Wat wil je denken hierover?
In die pauze kan je ademen, kan je ervoor kiezen uit de situatie weg te gaan, kan je een cocon visualiseren rondom je waarop al het externe afketst, kan je nadenken, kan je beslissen.
Het is een oefenproces en het is zeker niet altijd gemakkelijk. Het vraagt dat je het oude verhaal loslaat. Dat je het verhaal dat jou in een slachtofferpositie plaatst niet meer blijft herhalen, niet meer vertelt.
Durf jij dit los te laten? Want één keer jij beslist wat je wilt voelen en hoe je met iets wilt omgaan, dan haal je kracht uit het feit: dan vertel je aan anderen hoe die gebeurtenis je sterker heeft gemaakt, wat je eruit geleerd hebt, hoe jij jezelf bevrijd hebt van je automatische reactie. Dan wordt het een ‘hero’s journey’ waarbij je anderen inspireert.
Welk verhaal ga jij loslaten? Welke reis ga jij maken?